Katedra Najświętszej Marii Panny (Onze Lieve Vrouwe Cathedral)

Vertical Divider

to największa tego typu budowla gotycka w Belgii (118 m długości, 53,50 m szerokości, 40 m wysokości). Prace przy jej budowie trwały kilkaset lat (1352-1584) i nigdy nie zostały ukończone według pierwotnych założeń, czego dowodem jest jedna z nieukończonych wież. Ten jeden z najpiękniejszych gotyckich kościołów w Belgii w większej części zbudowany został przez Jana i Piotra Appelmansów, w połowie XVI wieku. Jego 125-metrowa wieża góruje nad krajobrazem całej Antwerpii.

Szczególnie imponujące jest wnętrze kościoła-7 naw wspartych na 125 kolumnach, 128 okien (55 witrażowych), wieża północna i wieża południowa, ośmioboczna latarnia na przecięciu nawy i transeptów, chór, ambit i 11 kaplic-te liczby dają wyobrażenie o tym, jak potężna jest to budowla. W miejscu, w którym współcześnie stoi katedra istniała mała kaplica pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny, która w roku 1124 została kościołem parafialnym. W XII wieku została zastąpiona przez większy romański kościół. Na jego miejscu w roku 1352 rozpoczęto budowę katedry Najświętszej Marii Panny. Nowo budowany kościół, który miał się stać największą świątynią w Niderlandach, od początku miał mieć dwie, równej wysokości wieże. W 1521 roku, po 170 latach budowy, kościół został ukończony.

W 1533 roku kościół został uszkodzony przez pożar. Cały wysiłek włożono w jego odbudowę i plany rozbudowy drugiej wieży, która osiągnęła tylko połowę swojej wysokości, zostały zarzucone. W roku 1559 kościół stał się głównym kościołem biskupstwa Antwerpii i uzyskał tytuł katedry. Stracił go w latach 1801-1961, kiedy to biskupstwo zostało zlikwidowane.
Pożar z 1533 roku, atak ikonoklastów z roku 1566, a także fakt, iż w 1581 roku kościół przeszedł pod administrację protestantów, spowodowały, że nie przetrwał żaden element średniowiecznego wystroju świątyni.

W 1794 roku, podczas Rewolucji Francuskiej, kościół został ponownie splądrowany i zniszczony. Władze francuskie, w roku 1798, nosiły się z zamiarem wyburzenia tej wspaniałej budowli. Na szczęście okupacja nie trwała długo i już w 1816 roku zrabowane skarby zaczęły wracać do świątyni. Współczesne wnętrze to wystrój barokowy. W kościele zgromadzono niezliczoną ilość wspaniałych rzeźb i obrazów. Wszystkie one pozostają jednak w cieniu doskonałych prac Rubensa.

Dzieła Rubensa-skarby sztuki sakralnej

Wnętrze Katedry Najświętszej Marii Panny zachwyca mnogością dzieł sztuki sakralnej, na czele z obrazami Piotra Pawła Rubensa. Można tu podziwiać również piękne witraże, monumentalną ambonę oraz wspaniałe stalle.

Piotr Paweł Rubens Podniesienie krzyża

Artysta malował to wspaniałe dzieło w latach 1609-1610. Aż do 1794 roku ten ogromny obraz (460 × 340 cm), boczne panele (460 × 150 cm), był częścią ołtarza w kościele św. Walburgi, który został zburzony. Tryptyk skradli Francuzi. Dopiero po ich klęsce w 1815 roku wrócił do Antwerpii. Od roku 1816 ma centralne miejsce w katedrze Najświętszej Marii Panny.

Duże rozmiary pozwoliły Rubensowi na stworzenie nieograniczonej ramami dynamicznej kompozycji. Powstało dzieło w tradycyjnym stylu flamandzkim, ale już z elementami sztuki baroku. Był to wpływ ośmioletniego pobytu Rubensa we Włoszech.

Środkowy bardzo ekspresyjny panel przedstawia dziewięciu mężczyzn dźwigających krzyż z Chrystusem, znajdujący się w pozycji diagonalnej. Panele boczne to dopełnienie całej sceny. Z lewej strony u góry stoją Maria i Apostoł Jan. Na twarzy Marii nie widać cierpienia ani strachu, raczej zadumę. Scena u dołu lewego skrzydła przedstawia kobietę karmiącą małe dziecko. Wydaje się ona przerażona całą sytuacją.

Po zamknięciu tryptyk ukazuje postaci czterech świętych, związanych z kościołem św. Walburgi. Po lewej stronie stoją św. Amand i św. Walburga, a po prawej widać św. Katarzynę i św. Eligiusza.

Piotr Paweł Rubens Zdjęcie z krzyża

Tryptyk namalowany przez Rubensa po powrocie z Włoch. Powstawał w latach 1611-1614. Jest to również jak w przypadku tryptyku Podniesienie krzyża monumentalne dzieło. Panel środkowy ma wymiary 421 × 311 cm, panele boczne 421 × 153 cm. Obraz charakteryzuje się nietypowym dla tego artysty spokojnym i wzruszającym realizmem, przejętym od Caravaggia.

W centrum obrazu widnieje oślepiająco białe, umęczone ciało Chrystusa, otoczone przez żałobników i postacie usiłujące je delikatnie zdjąć. Stopa Chrystusa spoczywa na ramieniu Marii Magdaleny, która wyciera ją włosami. Ciało Jezusa owijane jest w biały całun.

Lewy panel przedstawia Marię oraz będącą w stanie błogosławionym Elżbietę, która urodzi Jana Chrzciciela. Obie kobiety są w obecności mężów Józefa i Zachariasza.

Na prawym panelu Maria przekazuje w ręce arcykapłana Szymona małego Jezusa. Przed Szymonem klęczy Józef, trzymając w rękach dwa gołębie ofiarne.

Tryptyk po zamknięciu po lewej stronie prezentuje legendę o św. Krzysztofie. Prawy panel przedstawia pustelnika, który wskazuje mu lampą drogę w ciemności.

Tryptyk Rubensa Zmartwychwstanie powstawał w latach 1611-1612. Został przeznaczony do grobowca przyjaciela artysty, drukarza Jana Morteusa. Ukazuje on wyniosłego, triumfującego Chrystusa, niosącego czerwoną, łopocącą chorągiew. Chrystus powstał ze skalistego grobu. Takie przedstawienie grobu Jezusa było nowością, ponieważ do tej pory w sztuce panowała praktyka przedstawiania grobu Chrystusa jako sarkofagu. Na panelach bocznych Rubens sportretował św. Jana Chrzciciela oraz św. Martynę. Święty Jan stoi u brzegu Jordanu, leżący na ziemi miecz symbolizuje jego ścięcie. Święta trzyma w ręku gałązkę palmową jako znak jej męczeństwa. Na panelach zewnętrznych ukazane są piękne anioły. Stoją one zwrócone plecami do podwójnych drzwi, które wydają się otwarte. Czy to drzwi do wiecznego życia?.

Wniebowstąpienie Najświętszej Marii Panny to czwarty obraz Rubensa znajdujący się w kościele Najświętszej Marii Panny w Antwerpii. To imponujące olejne dzieło (490 × 325 cm) zdobi ołtarz główny. Jest ono poświęcone patronce kościoła. Obraz przedstawia unoszoną przez aniołki Maryję, której oczy zwrócone są wyczekująco ku niebu. U góry dwa anioły próbują ukoronować ją koroną z róż. Poniżej przy porzuconym grobie postaci dwunastu Apostołów i trzech kobiet, które były obecne przy śmierci Maryi.